Natuurlijk is het inspirerend om een film of documentaire te zien over bedrijven die het bijzonder goed doen, maar leren doe je pas als je ziet waarom het fout gaat. Er zijn een aantal documentaires die dit ook uitstekend in beeld hebben gebracht, met name over bedrijven uit de .com tijd toen we gezellig allemaal op de internet zeepbel zaten maar ook bedrijven als Apple en Enron.

1. Startup.com

E?n van de meest bekende documentaires is Startup.com het verhaal van de opkomst en ondergang van Govworks.com. Ooit ??n van de meest geanticipeerde startups die het makkelijk zou maken voor burgers om overheidszaken zoals het betalen van boetes, gemeentebelastingen, etc. via het internet te regelen.

Het idee van de Govworks was in de basis niet slecht; sterker er zou nu nog steeds plaats zijn voor een dergelijke portal. Maar door een te snelle groei, onenigheid tussen de oprichters en zware concurrentie liep het stroever dan gedacht. Toen uit eindelijk de internet zeepbel uiteenspatte was dat ook het einde voor Govworks.

De documentaire is zo bijzonder omdat alles van binnenuit het bedrijf is gevolgd. De opzet van de documentaire was het volgen van een start-up die de wereld veroverde, maar door de neergang werd het eigenlijk een nog interessanter en vooral dramatischer verhaal. De camera’s kregen toegang tot alles; van persoonlijke gesprekken tussen de oprichters tot de onderhandelingen met venture capitalists.

De DVD is verkrijgbaar op Amazon.com bekijk ook de trailer

2. E-dreams

E-dreams gaat over de opkomst van webwinkel Kozmo. Je kon daar niet alleen producten online aanschaffen maar ze werden binnen een uur ook nog bij je thuisgebracht door een koerier vaak zelfs gratis en zonder minimum.

Kozmo was ooit ??n van de meest gelauwerde start-ups in Amerika en kreeg maar liefst $280 miljoen aan venture capital van o.a. Amazon.com. Ondanks de uitrol in vele steden en deals met bijvoorbeeld Starbucks liep het mis. De kosten liepen uit de hand en het businessmodel bleek niet winstgevend te krijgen. Na de dot com crash moest ook Kozmo de deuren sluiten.

De documentaire is zoals bij Startup.com gemaakt in het bedrijf. De oprichters worden gevolgd tijdens de grootste groeispurt van het bedrijf. Anders dan bij Startup.com bestond Kozmo al wel toen de documentaire aanving. De opkomst en ondergang worden vooral uit het oogpunt van de soms media geile CEO en oprichter wel uitstekend in beeld gebracht.

De DVD is verkrijgbaar op Amazon.com maar wordt niet binnen een uur bezorgd ;-) maar YouTube doet dat wel in 10 delen

3. It’s Magic Time

Naast World Online hebben is Magic Minds ??n van de beroemdste Nederlandse internetbedrijven die uiteenspatte na de dot com crash. Niet echt een internetbedrijf pur sang maar een zelfverklaard multimedia slash internet slash reclame slash communicatie slash community bedrijf dat voor vooral grote klanten (wat we nu kennen als) cross-media campagnes opzette en uitvoerde onder leiding van de voor Nederlandse begrippen zeer extravagante CEO Eric Bartels.

Het idee van Magic Minds was niet slecht maar misschien te vroeg voor de markt. Nu kennen we namelijk genoeg van dergelijke bedrijven die zeer succesvol zijn. Neem bijvoorbeeld Lost Boys die in dezelfde tijd opkwam maar het wel heeft gered. Waar het bij Magic Minds mis is gegaan is de hoge kosten die werden gemaakt bij de huur en inrichting van het pand in Amsterdam.

Interessant vind ik de speech waar de documentaire mee wordt geopend. Bartels legt daar uit wat ze met het pand willen bereiken; een community maken van het bedrijf en werknemers waardoor priv? en zakelijk in elkaar overlopen. Dit doet mij nu erg denken aan de manier waarop Google is opgezet met het Googleplex. Daar hebben ze vergelijkbare interne doelstelling en weten we nu – met dank ook aan een briljant en zeer succesvol product – dat dit wel kan werken.

Wederom gaat het hier om een documentaire die op zeer intieme wijze van binnenuit is gemaakt. De camera’s kregen toegang tot vrijwel het gehele bedrijf en registeren niet alleen Bartels maar ook zijn adjudanten en werknemers eromheen die allemaal in hetzelfde doel geloven. Door de hoge kosten en inzakkende markt moest Magic Minds het onderspit delven. De documentaire eindigt met de ‘onthulling’ van Magic Minds Ltd. in London maar nu weten we dat ook dit niet is gelukt.

De documentaire is op DVD verkrijgbaar via Vanzetti producties.

4. Pirates of Silicon Valley

Dit is niet echt een documentaire maar meer een speelfilm over de opkomst van Apple en Microsoft. Natuurlijk zijn zowel Apple als Microsoft niet ?falend? maar de film legt de focus op hoe Apple snel groot werd met een jonge en excentrieke Steve Jobs maar op een gegeven moment toch zijn meerdere moet onderkennen aan Bill Gates.

De film wordt verteld vanuit de ogen van de twee rechterhanden Steve ?Woz? Wozniack en Steve Ballmer waardoor de acties van Jobs en Gates soms kritisch en soms erg positief worden benaderd.

De film geeft een leuke inkijk van de begindagen van Steve Jobs en Bill Gates en hoe ze groot zijn geworden. Er hebben geen insiders aan de film meegewerkt het is daarom de vraag hoe realistisch de film daadwerkelijk is.

Verkrijgbaar op DVD bij Amazon bekijk ook de trailer

5. The Smartest Guys in the Room

Enron was niet een technologie bedrijf zoals de andere vier dat wel zijn. Echter ze deden wel in telecommunicatie en gingen vooruitstrevend om met energie aandelen en vooral elektronisch te handelen past deze documentaire prima in dit rijtje thuis. De documentaire is gemaakt na de ondergang van Enron en vertelt het verhaal tot de rechtszaak die tegen de topmannen is aangespannen.

Het bijzondere aan dit verhaal is vooral hoe hebberigheid en machtsmisbruik binnen grote bedrijven kunnen werken. Niet alleen de topmannen, maar juist ook de werknemers stralen het uit en dit wordt prima in beeld gebracht in deze documentaire. Er wordt verder veel gebruik gemaakt van origineel videomateriaal van Enron waardoor je echt een idee krijgt hoe het geweest moet zijn in die tijd.

Verkrijgbaar op DVD bij Amazon en Bol.com of bekijk de intro en trailer